WIEĹťA WIDOKOWA JAGODA znalezione w necie [ KLIK ] Każdy ma swoja osobistą historię. Przed wielu laty, wraz kilkoma fajnymi chłopakami, w mrocznych czasach stanu wojennego utworzyliśmy w Krakowie,jedną z pierwszych krakowskich grup punk-rockowych. Martwy Fiolet stał się niszową legendą,polskiego, a raczej krakowskiego podziemia muzycznego. Miłe,że ktoś o tym muzycznym incydencie, po wielu latach, wspomina.Miałem okazję osobiście uczestniczyć w tym projekcie. Dla kronikarskiego obowiązku przypomnę skład naszego kwartetu: Belfast - wokal,Judasz-gitara,Frantz-bas,Vojtek-bębny.Nazwiska:Adamowski-Adamczyk-Jasiński-Nurkowski;Imiona:Grzegorz-Dariusz-Krzysztof-Wojciech.Kolejność,bez znaczenia... Zapiski z podziemia - czyli dzieje rockowego undergroundu (artykuł pochodzi z "Dziennika Polskiego" z dnia 20 kwietnia 2002 r.) Historia krakowskiego undergroundu rockowego sięga schyłku lat 70. To właśnie wtedy dotarły do Polski pierwsze nagrania punkrockowe z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Ich wykonawcy udowadniali swoją twórczością, że za gitarę może chwycić każdy - aby wykrzyczeć swoje frustracje, nie potrzeba żadnych umiejętności, wystarczą chęci i zapał. W efekcie zaczęły powstawać pierwsze polskie undergroundowe zespoły rockowe - najpierw w Trójmieście, potem w Warszawie, Łodzi, Wrocławiu i odległych Ustrzykach Dolnych. Punkowego wirusa przywiózł ze stolicy do Krakowa Tomek "Frantz" Lipiński i jego Tilt. Był rok 1979. - Nasz koncert miał się odbyć w szacownych "Jaszczurach" - wspomina artysta. - Pojawiliśmy się tam rano w dniu występu, a z nami grupa zdecydowanych na wszystko fanów, którzy na wieść o koncercie Tiltu przybyli do Krakowa z różnych stron Polski. Trzon naszego kontyngentu stanowili "załoganci" z Warszawy. Jeden z nich - pomimo wczesnej pory, osiągnął taki stan upojenia alkoholowego, że stojąc w środku, w ogromnej witrynie klubu, obserwowany przez sobotni tłumek spacerowiczów, wysikał się na szybę. Skandal był wielki i natychmiast nas z "Jaszczurów" wyrzucono. Na szczęście działo się to w Krakowie, więc natychmiast pojawili się ludzie z innego klubu - "Pod Ręką" - mieszczącego się w podziemiach akademika ASP. Tam właśnie zagraliśmy tego wieczoru. Na owym pamiętnym koncercie był obecny młody uczeń jednej z krakowskich szkół muzycznych, który następnego dnia rzucił szkołę i postanowił zostać basistą. Na pamiątkę tamtego wydarzenia przyjął pseudonim Franz Dreadhunter i jest to dokładnie ten sam człowiek, który kilka lat później dołączył do Tiltu i gra ze mną do dzisiaj. Punkowe idee przyjęły się jednak w Krakowie z dużymi oporami - studenckie miasto, przywiązane do tradycji okazało się zachowawcze również w muzycznych gustach - znacznie większą popularnością cieszyli się hippisi i lubiany przez nich rock z lat 60. i 70. Mimo tego, miłośników nowej muzyki zaczynało z czasem przybywać. Miejscem ich spotkań stała się niebawem kawiarnia "Staromiejska" na Małym Rynku i coniedzielna giełda płyt organizowana w studenckim klubie "Pod Przewiązką". Nietrudno było ich rozpoznać - mieli nastroszone włosy, wąskie, rurkowate spodnie, wojskowe buty i czarne, skórzane kurtki. Powstanie pierwszego punkowego zespołu w Krakowie było zatem tylko kwestią czasu. To zaszczytne miano przysługuje dziś legendarnej formacji Martwy Fiolet, której twórcą był wspomniany Franz Dreadhunter. Zagrała zaledwie jeden koncert - latem 1981 r. w liceum plastycznym. Choć żywot formacji był niezwykle krótki, jej działalność stała się inspiracją do powstania innych punkowych zespołów. Jednym z nich była grupa Wee Wees założona przez uczniów krakowskiego IX LO. - Próby odbywaliśmy w szkole, a potem w domu kultury w Toniach - wspomina Janusz Mika, ówczesny lider zespołu, dziś dziennikarz i publicysta. - Początkowo graliśmy punk i reggae, aby pod koniec naszej działalności skierować się w kierunku dynamicznego hard core'a. Traktowaliśmy nasze koncerty jako dobrą zabawę, nikt z nas nie myślał na poważnie o karierze muzycznej. Latem 1983 r. zadebiutowała na festiwalu Open Rock zorganizowanym w studenckiej "Rotundzie" inna krakowska punkowa grupa - Ekshumacja. Powstała na bazie hardrockowego Kontaktu, a jej twórcą był perkusista Artur Hajdasz, wielbiciel czadowej muzyki w wykonaniu brytyjskich kapel w rodzaju The Exploited czy G.B.H. To właśnie on namówił Roberta Hilczera i Krzysztofa Grażyńskiego z Kontaktu do zmiany stylu muzyki. Próby Ekshumacji odbywały się przez pewien czas w krakowskim Domu Kolejarza - po prezentacji swego programu na jednym z festynów kolejowych muzycy zostali jednak wyrzuceni na bruk. Nie przeszkodziło im to w występie na festiwalu rockowym w Jarocinie, gdzie zostali ciepło przyjęci przez punkową publiczność. Maksymalny czad Muzyczny ferment z początku lat 80. w krakowskim podziemiu nie ominął także pobliskich miejscowości. W Skawinie działała blisko zaprzyjaźniona z Wee Wees - punkowa Die Gewaltlosen, a w Bochni - nowofalowe Ersatz i Gonokok. Wokalistą tego ostatniego był mieszkający w Krakowie Ex Pert. - Spotykanie się na dwóch - trzech próbach w ciągu tygodnia wymagało ode mnie nie lada zapału - wspomina. - Aby dotrzeć na miejsce, musiałem od razu po pracy biec na pociąg do Bochni. Po kilkugodzinnej próbie pędziłem do utraty tchu na ostatni pociąg do Krakowa. Do domu docierałem dobrze po północy, a rano o szóstej musiałem wstawać do pracy. Energia i pomysłowość muzyków sprawiała, że Gonokok rozwijał się i zdobywał coraz większą popularność w Krakowie i okolicach. - Graliśmy coraz więcej koncertów - wspomina Ex-Pert. - A przyznam szczerze, że niełatwo było wtedy załatwić występ. Chodziliśmy po wszystkich domach kultury i żebrali o możliwość zagrania. Jeżeli trafiliśmy na odważnego szefa, który nie bał się zaryzykować - organizowaliśmy koncert. Z czasem życiowe problemy muzyków Gonokoka sprawiły, że stracili zapał do pracy. Kiedy lider formacji, Wodzu, rozpoczął studia, stało się jasne, że grupa przestaje istnieć. Ex Pert dołączył wtedy do poszukującej wokalisty grupy Ustawa O Młodzieży. Jej liderem był Petar, który rozpropagował w Krakowie filozofię straight edge. Idee polegające na oczyszczaniu ciała i umysłu poprzez ascetyczny tryb życia (bez alkoholu, papierosów, narkotyków i przypadkowego seksu) i wegańską dietę były całkowitym przeciwstawieniem się nihilistycznemu i anarchistycznemu trybowi życia prowadzonemu przez punków. Odpowiadała im ekstremalna muzyka - maksymalnie szybka i dynamiczna kanonada gitar i perkusji zwana hard core'em. - Spotykaliśmy się regularnie na próbach i ćwiczyliśmy za każdym razem cały program - wspomina Ex Pert. - W efekcie, gdy wychodziliśmy na scenę, nie było mowy o jakichkolwiek pomyłkach czy potknięciach. Graliśmy maksymalny czad emanujący totalną energią. Ważne były również teksty pisane przez Petara - krótkie, treściwe, mające skondensowaną formę japońskiego haiku. Na ówczesnej scenie alternatywnej nie mieliśmy sobie równych. Popularność Ustawy O Młodzieży szybko wyszła poza Kraków - niebawem grupa zaczęła występować w całej Polsce. Wtedy zaczęły się kłopoty. - Petar stał się prawdziwym despotą - dyktował nam, jak mamy grać, jak się zachowywać, co jeść i pić - podkreśla Ex Pert. - Przerodziło się to w straightedge'owy faszyzm: każdy, kto jadł mięso, pił piwo, był dla niego śmieciem. Nie dało się tego wytrzymać. W trakcie jednej z dużych tras po Polsce powiedzieliśmy Petarowi, że odchodzimy z zespołu i wróciliśmy do Krakowa. Dawni członkowie Ustawy O Młodzieży pod wodzą Ex Perta nie dali za wygraną i założyli własny zespół - Inkwizycję. Ponieważ byli utalentowanymi muzykami, szybko zdyskontowali sukcesy poprzedniej formacji. W 1989 r. ukazała się pierwsza w Polsce płyta wydana w niezależnym obiegu - był to właśnie krążek Inkwizycji zatytułowany "Na własne podobieństwo", opublikowany przez wytwórnię Nikt Nic Nie Wie. - W tym czasie największą zmorą koncertów byli skinheadzi - wspomina Ex Pert. - O ile w Krakowie nie było nikogo, kto śmiałby mnie zaczepić na ulicy, to podczas występów w innych miastach - szczególnie na Śląsku - dochodziło do regularnych bitew. Każdy koncert mógł być przerwany przez wtargnięcie skinów. Zawsze się z tym liczyliśmy. Ponieważ krew lała się dosyć często, martwiłem się o naszego basistę - Żółwia - który chorował na hemofilię. Kiedy zaczynała się zadyma, najpierw staraliśmy się ewakuować go ze sceny, a dopiero potem przystępowaliśmy do kontrataku. Sporą popularność zdobyła w tamtym czasie również inna krakowska hardcore'owa kapela - Id. Tworzący ją muzycy identyfikowali się z anarchią - odrzucali przemoc i agresję jako sposoby rozwiązywania konfliktów, byli przeciwni instytucji państwa, wojsku i policji, sympatyzowali z aktywistami ruchów wolnościowych i proekologicznych. Ich zróżnicowana rytmicznie muzyka była bliska twórczości czołowych amerykańskich formacji hard-core'owych - Minor Threat, Fugazi i No Means No. Przekraczanie granic Punk nie był jedynym środkiem wyrazu młodych muzyków tworzących w krakowskim podziemiu. Po rozpadzie Wee Wees w 1985 r. powstały dwie nowofalowe grupy - Rattengift i Genezyp Kapen. - Początkowo traktowaliśmy się jako wzajemną konkurencję - wspomina Janusz Mika, założyciel Genezypa Kapena. - Po pół roku wzajemne animozje zniknęły i znów razem piliśmy wódkę. Nazwa naszego zespołu nie była przypadkowa - zawsze fascynował mnie Witkacy i jego twórczość. W wieku 19 lat mogłem się pochwalić, że przeczytałem prawie wszystkie jego książki. Genezyp Kapen jest jednym z niewielu podziemnych zespołów z lat 80., które przetrwały do dziś. Mimo że nigdy nie nagrał żadnej płyty, a jego piosenek nie można było posłuchać ani w radiu, ani w telewizji nadal ma grono wiernych fanów. Pierwszym zespołem z krakowskiego podziemia, który doczekał się wydania płyty, była formacja Made In Poland, założona w 1984 r. przez muzyków Ekshumacji - Artura Hajdasza; Krzysztofa Grażyńskiego i Roberta Hilczera. Pod okiem menedżera, dziennikarza muzycznego Tomka Słonia, grupa zmieniła styl z punk rocka na "zimną falę". Mroczne, depresyjne piosenki kapeli, opierające się na potężnym brzmieniu basu i perkusji oraz histerycznym wokalu odwoływały się do twórczości takich kalsyków gatunku, jak Joy Division czy The Cure. Ciepłe przyjęcie Made In Poland na festiwalu w Jarocinie w 1985 r. sprawiło, że najprężniej działająca wówczas firma fonograficzna w Polsce - Tonpress - wydała singel z dwoma utworami zespołu. Pod opieką Tomka Słonia znajdowała się w tamtym czasie także grupa Wahehe. Jej twórczość była pierwszą próbą przeniesienia na polski grunt ekstremalnych eksperymentów podejmowanych przez artystów wywodzących się z nurtu muzyki industrialnej. W repertuarze formacji znajdowały się mroczne kompozycje opowiadające o najciemniejszych stronach ludzkiej egzystencji, a także kolaże tworzone metodą "cut ups" - poprzez sklejanie ze sobą elektronicznie przetworzonych głosów i dźwięków. Powszechna była opinia, że muzycy Wahehe tworzą pod wpływem twardych narkotyków. - Miałem przyjemność występować z nimi podczas dużego koncertu w Domu Polonii, w ramach którego zagrało kilkanaście zespołów wywodzących się z krakowskiego podziemia - wspomina Janusz Mika. - To były cztery osoby: Ojciec, Beefheart, Bednara i Franz Dreadhunter. Pracując nad repertuarem dla Wahehe przekroczyli pewną granicę. Wykorzystując fakt, że w drugiej połowie lat 80. dostępne były w Polsce różne środki psychotropowe, eksperymentowali na sobie, tworząc pod wpływem narkotyków awangardową muzykę i potrzebną do jej scenicznej prezentacji oprawę plastyczną. Dla nikogo nie było zaskoczeniem, że Wahehe nie przetrwało długo. Późniejszy los niektórych muzyków zespołu może być przestrogą dla ich ewentualnych naśladowców - jak głoszą plotki, jeden z nich jest alkoholikiem i mieszka w Stanach Zjednoczonych, a drugi - trwale uzależnił się od narkotyków i przebywa w odosobnieniu w szpitalu psychiatrycznym. Sprowokować i zdenerwować Jeszcze do niedawna na murach krakowskich kamienic można było często spotkać napis: "Dupą żyje i króluje w podziemiu". Wtajemniczeni wiedzieli, że chodzi o niezwykły kolektyw artystyczny działający od 1981 r. w Dworku Białoprądnickim. Jego założycielem i liderem był malarz surrealista - Piotr Marek. Mimo iż nie ukończył żadnej szkoły plastycznej, malował obrazy, które szybko przyniosły mu sławę w Polsce i za granicą. Ponieważ lubił eksperymentalną muzykę, często otrzymywał wynagrodzenie od zachodnioeuropejskich kupców w postaci nowych płyt. Tak trafił na awangardową nową falę. Kiedy stwierdził, że w malarstwie osiągnął wszystko, rzucił pędzel i zaczął uczyć się gry na gitarze. Aby realizować swe muzyczne wizje, powołał do życia formację o kontrowersyjnej nazwie Dupą. Pierwsze koncerty zespołu odbywały się w Dworku Białoprądnickim. Muzyka, która powstawała w czasie tych rozimprowizowanych sesji, była groteskowym odbiciem obowiązujących wówczas modnych trendów: punka, reggae, industrialu, awangardy. Całość charakteryzowała się niezwykłym brzmieniem nadawanym przez Piotra Marka grą na gitarze z wmontowanymi weń wymyślonymi przez niego dziwacznymi przystawkami i przetwornikami. Najbardziej prowokacyjne były jednak teksty - w większości składały się one z wulgaryzmów, które połączone zabawnymi rymami układały się w groteskowe wiersze. Skład Dupą był płynny - obok Piotra Marka do trzonu zespołu należeli dwaj gitarzyści - Andrzej "Pudel" Bieniasz i Andrzej Potoczek. Występy przeradzały się zawsze w niekontrolowany happening muzyczno-plastyczny. Ich ważnym elementem było przekomarzanie się Piotra Marka z publicznością, którą lider zespołu starał się za wszelką cenę sprowokować i zdenerwować. Ulubionym przedmiotem jego ataków stali się rodzimi miłośnicy reggae - to o nich napisał w utworze "Hoża Mojra": "Hej, rastafaraje kłamią, rastafaraje mamią/ Czarnego Boga widzą na naszym niebie/ Mamią cudzą wiarą/ Okłamują nas i samych siebie/ Hej, Hoża Mojra - rastafarajom wojna/ Babilon nie spłonie - woda w ortalionie". Piosenki Dupą nagrane w domowym studiu i powielane na kasetach szybko trafiały do młodych odbiorców. Była to jedyna droga ich rozpowszechniania - nie było najmniejszych szans, aby jakakolwiek państwowa firma fonograficzna zdecydowała się wydać je na płycie. Kto by zezwolił na opublikowanie takiej oto chociażby piosenki: "Muha f cuksze, figa z makiem/ fruwa kelner z pasternakiem/ plaster szynki w zwój tektury/ sperma w spreju - Bongo Fiury/ mały ogon - wielka dupa/ muha f cuksze - dziecko trupa" (Hoża Mojra II)? Kiedy zespół przygotowywał profesjonalny program, z którym miał wystąpić na festiwalu w Jarocinie, jego kariera została nagle przerwana - 4 sierpnia 1985 r. w wieku 35 lat Piotr Marek popełnił samobójstwo. Po Dupą pozostała legenda oraz mnóstwo muzyki i tekstów, które nigdy nie ujrzały światła dziennego. Nic dziwnego, że Bieniasz i Potoczek postanowili je nadal wykorzystywać, działając pod nazwą Pudelsi. Ich upór i zapał sprawiły, że o zespole wkrótce zrobiło się głośno. W 1988 r. wydarzeniem stała się płyta "Bella Pupa", na której piosenki Piotra Marka zaśpiewała Kora Jackowska z Maanamu i krakowski bard uliczny - Maciek Maleńczuk. Ten ostatni na tyle zaprzyjaźnił się z Bieniaszem i Potoczkiem, że stał się regularnym wokalistą Pudelsów. W nowym zespole znalazł spokojną przystań również inny weteran krakowskiego podziemia - Artur Hajdasz, dawny perkusista Ekshumacji i Made In Poland. Po krótkiej przerwie w działalności Pudelsi powrócili na początku lat 90., wydając dla krakowskiej firmy fonograficznej Music Corner trzy albumy, na których po raz kolejny sięgnęli do tekstów i piosenek swego dawnego lidera. Heroiczny okres krakowskiego podziemia muzycznego zakończył się wraz z krachem systemu komunistycznego w 1989 r. W przeciwieństwie do tego, co działo się w innych miastach (szczególnie w Warszawie), niewiele osób przypłaciło zdrowiem lub życiem okres swej młodzieńczej kontestacji. - Krakowska ekipa była mała i hermetyczna - tłumaczy Janusz Mika. - Większość tworzących ją ludzi trzeźwo myślała o swojej przyszłości. Część z nich studiowała, inni pracowali. Prawie każdy dał sobie radę w życiu. Niewielu nadal muzykuje: ja prowadzę Genezypa Kapenena, Franz Dreadhunter gra z Tomkiem Lipińskim w Tilcie, Marcin Bednarski z Wahehe tworzy techno jako Biomodem, a niedawno powrócił Ex Pert z Inkwizycją. Reszta jest wspomnieniem. Paweł Gzyl P.S. jak bylo to do kosza ciekawy artykuł. Warto uzupełnić - Genezyp Kapen wydał jedną kasetę w "Fali", ale wtedy (początek lat 90-tych) ocierali się o całkiem normalnego rocka, jakieś ich kawąłki znajdowały się nawet na składankach firmowanych nazwą "Dr Huckenbush - Fala wydawała taką serię chcąc zarobić na legendzie właściwego Huckenbusha, na składankach pojawiały się kawałki tegoż, ale także Plemnika i paru niepodpisanych wykonawców, czasem z duża ilością bluzgów, czasem tylko o seksie. Te kawałki raczej GK chwały nie przynoszą zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl szamanka888.keep.pl